Het Rund van de Himalaya

De Yak

De Yak, het rund van de Himalaya

Het dier dat het meest met de Himalaya wordt geassocieerd is ongetwijfeld de yak of jak. Wie ooit op trekking ging door het Everestgebied of over hoge passen in Ladakh reed, werd ongetwijfeld geconfronteerd met deze prachtige dieren.

In het leven van veel Himalaya-bewoners nemen deze immense dieren een belangrijke plek in: zij zorgen voor voedsel, transport, kleding en beschutting.

Yaks zijn uitermate geschikt voor het leven op grote hoogte. Ze voelen zich op hun best op hoogtes tussen de 3000 en de 6000m.

De vrijwel uitgestorven wilde yaks (of drongs) die tot de jaren ’70 over de hoogplateau’s trokken zijn enorme dieren die tot 2m hoog kunnen worden en vaak bijna een ton wegen. Wij kennen meestal gedomesticeerde exemplaren die door (semi-)nomadische Himalaya-bewoners vooral gebruikt worden als lastdieren en voor hun wol.

Reeds eeuwenlang worden yaks gekruist met gewone runderen. De meeste ‘yaks’ die je dan ook ontmoet tijdens een tocht door de Himalaya zijn dan ook ‘dzo’ (kruisingen). Dzo combineren de fysieke capaciteiten van de yak met de melkproductie van koeien en zijn dus economisch interessanter voor de Himalayabewoners.

ALLES VAN DE YAK WORDT GEBRUIKT

De vacht van de yaks is ideaal voor zijn habitat op de winderige hoogvlakten. Van het ruwe, lange haar worden allerhande gebruiksvoorwerpen gemaakt: draagtassen, dekens, touwen,… Het haar levert ook de basis voor de karakteristieke tenten van de nomaden. Door de olie op de haren is het weefsel immers waterbestendig. Tenten van yak-haar zijn duurzamer en vooral warmer dan klassieke canvastenten.

Yakmelk bevat tweemaal zo veel vet als melk van gewone runderen en wordt voornamelijk verwerkt tot yoghurt, harde kaas (‘churpi’) en yakboter. Deze boter vormt samen met een flinke snuif zout de basis voor de befaamde boterthee die veelvuldig geschonken wordt.

Yakmest wordt verzameld en gedroogd. Doordat er op de hoogplateau’s nauwelijks bomen zijn, vormt het de voornaamste brandstof om op te koken en voor verwarming.

Hoewel boeddhisten principieel tegen het slachten van dieren zijn, wordt yakvlees toch gegeten. De kop van gedode yaks wordt vaak als een feestmaal opgediend en de hoorns doen dienst als versiering of als afweermiddel tegen boze geesten.

MyHimalaya

Verder lezen over onze bestemmingen

Schrijf je in op onze nieuwsbrief